Rüya görmek, bilimsel anlamda tam bir netlik kazanamamış uçsuz bucaksız bir konu olarak yer alır. Rüyalar insanın zihnini süsleyen, bazen gerçeklikten uzak ilginç ve karmaşık dünyalara açılan kapıları önümüze çıkarır. Ancak bazı rüyalar da o kadar gerçekçi olur ki gözlerimizi kapattığımız anın ötesinde farklı bir gerçeklik anı sunarak adeta o anı yaşarız. Yaşamakla da kalmayıp kontrol bile edebiliriz. İşte tam bu noktada lucid rüya deneyimi devreye girer. Peki uyku sırasında karşılaşabileceğimiz lucid rüya nedir? Lucid rüya bilinçli rüya deneyimini ifade eder. Bilinçli rüya görmek olarak da bilinen bu rüyalar oldukça farklı bir deneyimdir. Öyle ki kişi görmüş olduğu rüyayı fark etmenin yanında rüyayı yönetebilir. Haydi gel lucid rüyanın ne ifade ettiğine, tam olarak ne olduğuna birlikte bakalım.
Lucid Rüya Nedir?
Lucid rüya, rüyalar alemi içerisinde en merak edilen konular arasında yer alır. Lucid rüyalar, rüya gören kişinin rüya gördüğünün farkına vardığı bilinç halinin ortaya çıktığı durumu ifade eder. Bu rüyalar berrak rüya veya bilinçli rüya olarak da bilinir. Lucid veya lusid rüya, ilk olarak Oxford Psikofizik Enstitüsü’nde parapsikolog olarak görev yapan Celia Green tarafından ortaya konulmuştur. Her ne kadar dikkat çekici bir konu olsa üzerine yapılmış fazla bir çalışma bulunmamaktadır. Ancak konu hakkında yapılan son çalışmalar, lucid rüyanın bilinçli hal ile uyku hali arasında kalan alanda gerçekleştiğini göstermektedir. Kısacası lucid rüyalar, kişinin rüyada olduğunun farkına vararak bilinçli hali ile rüyasını yönlendirmesini ifade etmektedir. Bu durum kişiler özelinde özel bir güç veya yetenek gerektirmemektedir. Almanya Mannheim/ Heidelberg Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı Enstitüsü tarafından yapılan araştırmada her bireyin hayatlarında bir kere bile olsa lucid rüya deneyimi yaşadığını söylemektedir. Lucid rüya sahipleri bu rüya deneyiminin bambaşka bir deneyim olduğunu söyleyerek tekrara yaşamak istediklerini dile getirmektedirler. Lusid rüyalar hayal gücünün uçsuz bucaksızlığını deneyimleyebilecek bir an olup geniş bir yelpazeye sahiptir.
Lucid Rüya Nasıl Ortaya Çıkar?
Rüya farkındalığı olarak da ifade edilebilen lucid rüyalar, kişinin “şu an rüyadayım” cümlesi ile başlar. Fakat kimi zaman kişi rüyada olduğunu fark etse de bu aşamada kalarak uyanabilir ya da rüyayı bilinçli şekilde yönlendirmekte güçlük yaşayabilir. Yarı bilinç ve yarı bilinçsizlik halinde ortaya çıkan bu durum hakkında yapılan çalışmalar 1970’li yıllarda başlamıştır. Lucid rüya nasıl görülür, sorusunun cevabı birçok kişi tarafından merak edilir, şimdi de bu soruyu yanıtlayalım.
Lucid rüya, uyku halinde beyinde değişimlerin meydana gelmesi ile gerçekleşir. Bilinç uykunun başlangıcında değişmeye başlayarak uyku derinleşmeye başladıkça en derin evre olan non-REM evresinde lucid rüya deneyimi yaşandığı bilinmektedir. Bu rüyaların görüldüğü derin uyku evresinde beyin bölgeleri arasındaki bağlantı azalarak yerel olarak bilinen bağlantılar daha etkin bir şekilde görev almaya başlar. Bu durum genel anestezi almaya benzer. Derin uyku halinden çıkarken yaşanan lucid rüyalar beyin dalgalarının değişmesi ile uyanık halde beyin dalgaları benzerlik göstermektedir. Rüyanın görüldüğü kısım olarak bilinen bu durum REM uykusu olarak da adlandırılır. Lucid rüyalarda tam olarak rüyaları görüldüğü bu evrede gerçekleşerek kişinin uyanıklık ve uyku arasında rüyada olmasını fark etmesi ile gerçekleşir.
Herkes Lucid Rüya Görebilir Mi?
Lucid rüya deneyimi doğal olarak gerçekleşse de belirli teknik ve alıştırmalar ile geliştirilebilir. Lucid rüyalar herkes tarafından görülebilir rüyalar arasında olup her birey lucid rüya deneyimi yaşamıştır. Fakat bunun lucid rüya olup olmadığının bilincinde olmayabilir. Lucid yani bilinçli rüya görme deneyimi kişiden kişiye göre de değişebilir. Bunun başlıca nedeni bireylerin REM uyku sürelerinin farklılıkları ve uyku anında yaşayacakları farkındalık düzeyidir. Genellikle REM uyku süresi olan rüya görme süresi uzun olan bireylerde lucid rüya görme olanağı daha yüksektir. Böylece bireyler rüya görürken rüyada olduğunu farkına varma ve rüyaya devam edebilme ihtimalleri daha fazladır. Dolayısıyla lucid rüya görebilme düzeyi REM uyku süresi ile bağlantılıdır. Fakat bu süre çeşitli pratiklerle uzatılabileceği gibi alkol, sigara kullanımı, yetersiz uyku gibi çeşitli kötü alışkanlıklarla bilinçli rüya görebilme süresinde azalmalar veya farkında olmama gibi problemleri ortaya çıkabilir. Bunların dışında bu süreyi uzatabilmek de mümkündür. Özellikle lucid rüya görme deneyimini Mindfulness pratiklerinin arttırdığına yönelik bulgular yer almaktadır. Mindfulness bir farkındalık çalışması olarak belli bir düzeye ulaşmış kişilerin rüyaların bilincine daha rahat vararak yönetebildikleri görülmektedir. Dolayısıyla lucid rüya deneyimini geliştirmek istiyorsan mindfulness pratiğine yönelebilirsin.
Lucid Rüyanın Faydaları
Lucid rüya, psikoloji alanında uzun zamandır yer alan bir konular arasında. Çeşitli klinik ve bilimsel araştırmalara konu olan bilinçli rüya görme deneyimi, bu lucid rüya deneyimini yaşayan bireyler tarafından faydaları olduğu söylenir. Yapılan çalışmalar ile biteylerin dile getirdiği faydaların bilimsel anlamda paralel bir seyir izlediği görülmektedir. Bu rüyaların zihinsel, fiziksel ve ruhsal sağlığa iyi geldiği konuşulmaktadır. Peki lucid rüyanın faydaları neler? Araştırmalar ve bilinçli rüya görenler ile görüşüldüğünde belirgin olarak görülen faydalar şu şekilde sıralanabilir.
- Lucid rüyalar kabus görme durumlarını iyileştirir.
- Duygusal iyileşme sürecini destekleyerek anksiyete gibi zihinsel semptomların hafiflemesine de yardımcı olur.
- Birey lucid rüya deneyimi ile kendi bilinçaltı ile tanışabilir ve negatif düşünce ve davranış kalıplarını yıkabilir.
- Lucid rüya deneyiminde bireyler hayatlarını olumsuz etkileyen fobilerinin üzerine giderek bunların üstesinde gelebilir.
- Tekrar edilebilecek yetenekler lucid rüya deneyimi sırasında pratik edilebilir. Böylece başarılı olunmak istenilen alanda bir adım atılmış olur.
- Birey lucid rüya ile negatif olarak düşündüğü davranış kalıplarının da üstesinden gelebilir.
Lucid Rüya Teknikleri Nelerdir?
Lucid rüya deneyimi yaşayabilmek için pratik edilebilecek birkaç lucid rüya teknikleri yer alır. Bu teknikler zihni kendi bilincini fark edebilmesine odaklanır. Kişinin iç dünyasında yaşayacağı farkındalıklarla da bağlantılı olan bu süreç büyük bir farkındalık gerektirir. Lucid rüya görme deneyimini geliştirebilmek için ise aşağıda yer alan teknikleri kullanabilirsin:
WILD Tekniği
Açılımı “Wake Initiated Lucid Dream” olan WILD tekniğinin temel amacı beden uyurken zihnin uyanık kalmasını ifade eder. Lucid rüya deneyimi yaşamak için tercih edilen bir yöntem olan WILD yöntemi, zihni uyanık kalmaya kodlarken beden uyku haline geçer. Bir nevi kişinin kendi kendini hipnoz etmesi olarak da görülebilir. Bu teknik sessiz ve karanlık bir odada yapılmalıdır. Bir yatak üzerine uzanarak bedenini gevşetmeli ardından zihni uyanık tutmak için hayaller kurmalısın. Bunun için önce basit sonra karmaşık hayaller kurarak başlayabilirsin. Böylece kurulan hayallerle lucid rüya deneyimi yaşayabilirsin.
WBTB Tekniği
WBTB tekniği açılımı Wake Back to Bed olup uyan ve yatağa geri dön anlamına gelir. Bu yöntemde uyku belirli aralıklarla bölünerek lucid rüya görme daha kolay bir hale getirilir. Bu teknikte normal her zaman uyuduğun saatte yatmalı ve 5 saat sonraya alarm kurmalısın. Alarm çaldıktan sonra yarım saat kadar uyanık kalmalı ve yarım saat sonra tekrar uyumalısın. Böylece lucid rüya görme deneyimi yaşama ihtimalin artacaktır.
MILD Tekniği
MILD tekniğinin açılımı Mnemonic Induction of Lucid Dreams olup lucid rüya görme deneyimi için prospektif belleğin kullanımını sağlayan bir tekniktir. Bu teknik Dr. Stephan LaBerge tarafından bulunarak lucid rüya tekniklerinin ilki olarak bilinir. Burada amaç görülen rüyanın hatırlanmasına niyetlenmektir. Bunun için uykuya dalarken “Rüya gördüğümde rüyayı hatırlamak istiyorum.” niyetini tekrarlamalısın. Ardından rüyada görebileceğin düşünceler hayal etmelisin. Bu süre zarfında hem niyetini tekrar ederek hem de rüyayı hayal etmen önemli. Böylece lucid rüya görmen kolaylaşacaktır.
Rüya Günlüğü Tekniği
Rüyalar genellikle çabuk unutulur. Dolayısıyla bir rüya günlüğü tutmak rüyalarına daha fazla odaklanmana ve unutmamana yardımcı olur. Aynı zamanda rüyalarında görmüş olduğun sembolleri tanımana yardımcı olacaktır. Sen de rüya günlüğü yöntemi uygulayarak rüyalarındaki işaretleri keşfedebilirsin. Lucid rüya teknikleri ile birleştirerek bu rüya deneyimine kavuşabilirsin.
Kaynakça
- Schredl, M., & Erlacher, D. (2011). Frequency of lucid dreaming in a representative German sample. Perceptual and motor skills, 112(1), 104-108.
Bu rüyaya ait henüz hiç yorum yapılmamış. İlk yorum yapan sen ol!